Co-enzym Q10 is een stof die het lichaam zelf maakt, vooral ten behoeve van de energieproductie in mitochondriën (celorganellen die verantwoordelijk zijn voor de energieproductie) en vanwege zijn antioxidantwerking. Het lichaam wordt zowel door eigen productieals door inname via de voedingvoorzien van co-enzym Q10.
Onder bepaalde omstandigheden (herstel na ziekte, overgewicht, stress situaties, medicijngebruik, onvolwaardige voeding) kan de lichaamseigen synthese van co-enzym Q10 onvoldoende zijn om de bestaande behoefte te dekken. Vandaar dat co-enzym Q10 als een (semi-)essentiële voedingsstof wordt beschouwd. Vooral organen en systemen met een hoge energiebehoefte zoals hart, alvleesklier, nieren, immuunsysteem, zenuwstelsel en spieren verbruiken veel co-enzym Q10.
Q10(ook welubiquinon) wordt na orale inname grotendeels omgezet inubiquinol, de voor het lichaam zeer belangrijke gereduceerde antioxidatieve vorm van Q10. Naarmate we ouder worden neemt het vermogen van ons lichaam om co-enzym Q10 te produceren af. Bovendien zijn we op oudere leeftijd minder goed in staat omubiquinonom te zetten inubiquinol. Dit conversie-proces is niet nodig bij gebruik van ubiquinol(zie aldaar).
Suppletie met ubiquinol heeft de voorkeur boven ubiquinon bij mensen boven 40 jaar en onder meer bij neurodegeneratieve en (neuro)psychiatrische aandoeningen.
Bronnen
Vlees (vooral orgaanvlees), gevogelte, vis, noten, donkergroene groenten zoals broccoli en spinazie.
Kwaliteitsaspecten
De firma Kaneka is de grootste producent van co-enzym Q10 ter wereld. Kaneka Q10 wordt al 25 jaar over de hele wereld gebruikt, ook in wetenschappelijke studies. Kaneka levert de hoogste kwaliteit co-enzym Q10, geproduceerd volgens gepatenteerde fabricagetechnologieën. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de unieke gist-fermentatie methode, die een co-enzym Q10 oplevert die identiek is aan de Q10 in het menselijk lichaam. Het coenzym Q10 is 100% natuurlijk (all-trans) en is volkomen vrij van de synthetische cis-isomeer die wel in synthetische co-enzym Q10 wordt aangetroffen. Deze co-enzym Q10 bevat geen onzuiverheden (die regelmatig in andere CoQ10 producten worden gevonden), is GMO- en BSE-vrij, heeft als enige co-enzym Q10- product ter wereld de Amerikaanse GRAS-status (Generally Recognised As Safe), is vrij van gluten, suiker, lactose en gist en is geproduceerd volgens strenge veiligheidsprocedures en GMO-standaards. Deze specificaties zijn strikter dan EP (Europese Pharmacopoeia) monografie voor co-enzym Q10.
Indicaties
- remming veroudering(sziekten)
- hart- en vaataandoeningen: hoge bloeddruk, congestief hartfalen, angina pectoris, hartinfarct, cardiomyopathie, hartoperatie, atherosclerose, hartritmestoornissen, dyslipidemie*
- chronische ontstekingsziekten
- neurodegeneratieve ziekten: de ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson, Friedreich's ataxie, amyotrofische lateraalsclerose (ALS)
- diabetes mellitus (vooral voor preventie en behandeling van micro- en macrovasculaire complicaties)
- overgewicht, metabool syndroom
- spierdystrofie, sarcopenie
- chronische vermoeidheid(ssyndroom)
- fibromyalgie
- parodontitis
- ziekte van Lyme
- HIV/AIDS (ondersteuning weerstand)
- sport (verhoging inspanningstolerantie, beter herstel na inspanning, remming bloedafbraak)
- pre-eclampsie
- leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie
- (preventie) afname vruchtbaarheid (mannen en vrouwen)
- migraine (preventie)
- tinnitus (en lage co-enzym Q10-status)
- vertigo
- bipolaire stoornis (depressieve fase)
- astma (bronchiale), COPD
- psoriasis
- preventie myopathie door gebruik van statines
- syndroom van Down
- autismespectrumstoornis
- mitochondriale disfunctie (primair, secundair)
- cystische fibrose
- ulceratieve colitis
- reumatoïde artritis
- verminderde nierfunctie, chronisch nierfalen, na niertransplantatie, preventie nierschade bij niersteenvergruizing
- niet-alcoholische leververvetting
- traumatisch hersenletsel
- ziekte van Dupuytren
* Co-enzym Q10 suppletie kan bijdragen aan verhoging van de HDL-cholesterolspiegel, verlaging van de totaal- en LDL-cholesterolspiegel, verlaging van de triglyceriden- en Lp(a)-spiegel.
Contra-indicaties
- Ernstige leverfunctiestoornissen
Gebruiksadviezen
- Algemene preventieve dosering: 30-100 mg/dag
- Algemene therapeutische dosering: 100-300 mg/dag
- Maximale dagdosering volwassenen: 3000 mg/dag
- Algemene adviesdosering bij kinderen: 1-10 mg/kg/dag
- Hartoperatie: 150-300 mg/dag gedurende 2 weken voorafgaande aan de operatie, 600 mg verdeeld over de 24 uur voorafgaande aan de operatie
- Cardiomyopathie: 100-600 mg/dag
- Hartfalen: 100-600 mg/dag of 2 mg/kg/dag
- Hoge bloeddruk: 100-350 mg/dag
- Neurodegeneratieve ziekten: 300-2400 mg/dag
- Verminderde vruchtbaarheid bij mannen: 200 mg/dag
- Migraine (preventie): 100-300 mg/dag (kinderen 1-3 mg/kg/dag)
- (preventie) Pre-eclampsie: 2 x 100 mg/dag vanaf de 20e week van de zwangerschap
- Bij gebruik statines: 200-400 mg/dag
- Kinderen met het syndroom van Down: 10 mg/kg/dag
N.B. Bij onder meer neurodegeneratieve ziekten en (primaire, secundaire) mitochondriale disfunctie heeft suppletie met ubiquinol de voorkeur boven 'gewone' co-enzym Q10 (ubiquinon).
Interactie
- Co-enzym Q10 vermindert de cardiotoxiciteit van anthracyclines (waaronder doxorubicine).
- Co-enzym Q10 kan de behoefte aan reguliere bloeddrukverlagende en bloedglucoseverlagende medicatie verminderen.
- Co-enzym Q10 gaat myopathie door gebruik van statines (die de co-enzym Q10 status verlagen) tegen.
- Co-enzym Q10 kan de effectiviteit van warfarine verlagen (in enkele gevallen beschreven).
- Co-enzym Q10 kan de werking van cytostatica (waaronder tamoxifen) tegen borstkanker versterken.
- Antipsychotica, bètablokkers, tricyclische antidepressiva, fenothiazines, clonidine, diuretica, methyldopa, bifosfonaten en orale antidiabetica kunnen de co-enzym Q10-status verlagen. Extra inname van co-enzym Q10 kan dan gewenst zijn.
- (Post)menopausale hormonale substitutietherapie (HST) en de anticonceptiepil kunnen de coenzym Q10-status verlagen.
- Co-enzym Q10 kan helpen bij de controle van bronchiaal astma en de behoefte aan corticosteroïden verlagen.
- Fenofibraat kan de co-enzym Q10 spiegel verhogen.
- Co-enzym Q10 heeft vermoedelijk een synergetisch effect in combinatie met L-carnitine.
- Co-enzym Q10, naast reguliere tripeltherapie, ondersteunt het herstel van slijmvliesontsteking in de maag, veroorzaakt door de bacterie Helicobacter pylori.
- Co-enzym Q10 beschermt mogelijk tegen cadmium- en bisfenol A-geïnduceerde mannelijke onvruchtbaarheid (dierstudies).
- Co-enzym Q10 heeft een synergetisch effect met curcumine bij migraine.
Veiligheid
- Het gebruik van co-enzym Q10 in de voorgestelde doseringen is veilig. Co-enzym Q10 wordt goed verdragen; significante bijwerkingen treden niet op. In een enkel geval veroorzaakt co-enzym Q10 milde maagdarmklachten of huiduitslag; deze kunnen verminderen door de dosis (boven 100 mg/dag) verdeeld over de dag in te nemen.
- Wees voorzichtig met co-enzym Q10 suppletie bij mensen met een leverziekte of galwegobstructie; een dosis co-enzym Q10 boven 300 mg/dag kan de aminotransferasespiegel verhogen.
- Co-enzym Q10 kan de bloedsuikerspiegel bij diabetici verlagen; diabetici dienen met dit effect van co-enzym Q10 rekening te houden.
- De veiligheid van co-enzym Q10-suppletie tijdens zwangerschap en lactatie is nog niet uitgebreid onderzocht. Evenwel is in onderzoek vastgesteld dat een goede co-enzym Q10-status de kans op pre-eclampsie en spontane abortus verlaagt. Ook wordt co-enzym Q10 in een review genoemd als mogelijke remedie tegen migraine tijdens de zwangerschap vanwege het ontbreken van ernstige bijwerkingen. Het volledig ontraden van co-enzym Q10 tijdens de zwangerschap en lactatie is waarschijnlijk niet nodig, maar wees terughoudend met hoge doseringen.
Literatuur
Zie ook literatuur bij ubiquinol
1. Hernández-Camacho JD et al. Coenzyme Q10 supplementation in aging and disease. Front Physiol. 2018;9:44.
2. Garrido-Maraver J et al. Coenzyme Q10 therapy. Mol Syndromol. 2014;5(3-4):187-97.
3. Alehagen U et al. Still reduced cardiovascular mortality 12 years after supplementation with selenium and coenzyme Q10 for four years: A validation of previous 10-year follow-up results of a prospective randomized double-blind placebo-controlled trial in elderly. PLoS One. 2018;13(4):e0193120.
4. Guescini M et al. The combination of physical exercise with muscle-directed antioxidants to counteract sarcopenia: a biomedical rationale for pleiotropic treatment with creatine and coenzyme Q10. Oxid Med Cell Longev. 2017;2017:7083049.
5. Zhai J et al. Effects of coenzyme Q10 on markers of inflammation: a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2017;12(1):e0170172.
6. Mehrdadi P et al. The effect of coenzyme Q10 supplementation on circulating levels of novel adipokine adipolin/CTRP12 in overweight and obese patients with type 2 diabetes. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2017;125(3):156-162.
7. Raygan Fet al. The effects of coenzyme Q10 administration on glucose homeostasis parameters, lipid profiles, biomarkers of inflammation and oxidative stress in patients with metabolic syndrome. Eur J Nutr. 2016;55(8):2357-2364.
8. Farsi F et al. Functions of coenzyme Q10 supplementation on liver enzymes, markers of systemic inflammation, and adipokines in patients affected by nonalcoholic fatty liver disease: a double-blind, placebo-controlled, randomized clinical trial. J Am Coll Nutr. 2016;35(4):346-53.
9. Guilbot A et al. A combination of coenzyme Q10, feverfew and magnesium for migraine prophylaxis: a prospective observational study. BMC Complement Altern Med. 2017;17(1):433.
10. Shoeibi A et al. Effectiveness of coenzyme Q10 in prophylactic treatment of migraine headache: an open-label, add-on, controlled trial. Acta Neurol Belg. 2017;117(1):103-109.
11. Lei L et al. Efficacy of coenzyme Q10 in patients with cardiac failure: a meta-analysis of clinical trials. BMC Cardiovasc Disord. 2017;17(1):196.
12. Zaki ME et al. Coenzyme Q10 and pro-inflammatory markers in children with Down syndrome: clinical and biochemical aspects. J Pediatr (Rio J). 2017;93(1):100-104.
13. Abdollahzad H et al. Effects of coenzyme Q10 supplementation on inflammatory cytokines (TNF-α, IL-6) and oxidative stress in rheumatoid arthritis patients: a randomized controlled trial. Arch Med Res. 2015;46(7):527-33.
14. Castro-Marrero J et al. Effect of coenzyme Q10 plus nicotinamide adenine dinucleotide supplementation on maximum heart rate after exercise testing in chronic fatigue syndrome - A randomized, controlled, double-blind trial. Clin Nutr. 2016;35(4):826-34.
15. Banach M et al. Statin therapy and plasma coenzyme Q10 concentrations--A systematic review and meta-analysis of placebo-controlled trials. Pharmacol Res. 2015;99:329-36.
16. Talukdar A, Sharma KA, Rai R, Deka D, Rao DN. Effect of coenzyme Q10 on Th1/Th2 paradigm in females with idiopathic recurrent pregnancy oss. Am J Reprod Immunol. 2015;74(2):169-80.
17. Rivara MB et al. Effect of coenzyme Q10 on biomarkers of oxidative stress andcardiac function in hemodialysis patients: the CoQ10 Biomarker Trial. Am J Kidney Dis. 2017;69(3):389-399.
18. Carrasco J et al. The protective role of coenzyme Q10 in renal injury associated with extracorporeal shockwave lithotripsy: a randomised, placebo-controlled clinical trial. BJU Int. 2014;113(6):942-50.
19. Gvozdjáková A et al. Coenzyme Q10 supplementation reduces corticosteroids dosage in patients with bronchial asthma. Biofactors. 2005;25(1-4):235-40.
20. Hernández-Ojeda J et al. The effect of ubiquinone in diabetic polyneuropathy: a randomized double-blind placebo-controlled study. J Diabetes Complications. 2012;26(4):352-8.
21. Lourens W. Could coenzyme Q10 be the treatment for Dupuytren's disease? BMJ Case Rep. 2019;12(3).
Terug
